Göbekli Tepeden Dünya Mutfağına

Göbekli Tepe, Şanlıurfa il merkezinin yaklaşık olarak 22 km kuzeydoğusunda, Örencik Köyü yakınlarında yer alan dünyanın bilinen en eski yerleşik yapıdır.

 

Çağ ve dönem: M.Ö. 10.000/ Neolitik Çağ

Yıl 1985... Mahmut Yıldız'ın  tarlasını sürerken bir heykel bulmasıyla Şanlıurfa Müzesi’ne götürüyor. Müzedeki görevliler “Kireç taşıdır” diyerek pek dikkate almayarak  ama yine de heykeli müzedeki bir odada muhafaza edilmesini istiyorlar. 1992’de Alman arkeologlar Nevali Cori’de kazı yapmasıyla tarihin ilk yerleşik medeniyetine ön ayak oluyor.

Tarihin ilk çağlarında insanlar henüz yerleşik bir hayata geçmediklerinden dolayı göçebe hayat sürdürmüşlerdir. Göçebe hayat beraberinde düzensiz bir yaşam ve beslenmenin karma düzenini getirmektedir. 

Orta Asya’da göçebe hayatı yaşayan Türklerin yiyecek ve yemek kültürleri hakkındaki bilgiler kısıtlıdır ve tahminlere dayanmaktadır. Göçebe yaşamına uygun olarak Orta Asya’da Türklerin koyun eti, at eti; buğday ve mamullerinden yapılan açma börek ya da diğer hamur işleri; süt, yoğurt vb. süt mamullerini kullandıkları belirtilmektedir. İçtiklerininse kımız ve ayran olduğu öne sürülmektedir.

Tarihi kayıtlara baktığımızda dünya üzerinde ilk yerleşik yaşam formları Anadoluda '' Göbekli Tepe" Şanlıurfa sınırları içerisinde. Tabi ilk yerleşim yerinin avantajı önceki dönemlerden farklı olarak yemek kültüründe farklılıkların ciddi anlamda olduğu sürecin başlangıcını belirtiyor.

İlk yerleşik yaşam formları aslında içinde bulunduğu çağı kapatıp birnevî gastronomi kuşağının basamaklarını Anadolu topraklarında atmış bulunmaktadır. Dünyanın gastronomi yemek kitabı ve sayfaları bu coğrafyanın tarihiyle yoğrulduğu inkar edilmemesi kanısındayım.